F-gazy
F-gazy - czyli fluorowane gazy cieplarniane takie jak HFC, PFC oraz SF6 charakteryzują się tym, że budowa ich zawiera fluor oraz dodatkowoposiadają wysoki lub bardzo wysoki współczynnikiem ocieplenia globalnego - GWP. Porównując współczynniki GWP f-gazów do GWP np. CO2 otrzymamy stosunek w przedziale:
GWP(fgaz)/GWP(CO2)= od 140 do 23000
Ze wzrostem wartości GWP , rośnie prawdopodobieństwo wywołania bardziej groźnych skutków dla środowiska. Począwszy od roku 2006 obrót tymi substancjami reguluje
Rozporządzenie nr 842/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych (Dz. Urz. UE z dn. 14.6.2006 nr L 161, str. 1).
Gazy z grupy f-gazów nie występują naturalnie w przyrodzie, są produkowane jedynie przez przemysł. Substancje te możemy spotkać np. w:
- w aerozolach
- gaśnicach (ochrona ppoż)
- chłodnictwie i klimatyzacji
- przy produkcji pianek i w produktach z piankami
- rozpuszczalnikach
F-gazy występują w wielu urządzeniach i produktach, aktualnie główne zastosowanie to zamienniki substancji zubożających warstwę ozonową, np. freony (CFC), wodorochlorofluorowęglowodory (HCFC) i halony. Substancje zubożające warstwę ozonową zastępowane f-gazami są wycofywane z użycia w ramach Protokołu montrealskiego i prawodawstwa UE.
W F-gazach możemy wyróżnić trzy największe grupy:
-
HFC - wodorofluorowęglowodory największa grupa fluorowanych gazów cieplarnianych. Są wykorzystywane w różnych sektorach i aplikacjach, zwłąszcza w systemach chłodniczych, klimatyzacji i pomp ciepła, jako środki porotwórcze do pianek, jako rozpuszczalniki oraz w gaśnicach i aerozolach.
-
PFC - perfluorowęglowodory są zwykle stosowane w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym oraz w elektronikce (np. przy czyszczeniu płytek krzemowych w osoczu) . W przeszłości PFC można było znaleźć w gaśnicach z tego względu bywają jeszcze w starszych systemach przeciwpożarowych.
-
SF6 - heksafluorek siarki znalazł zastosowanie jako izolator w rozdzielniach wysokiego napięcia, jest także stosowany przy produkcji magnezu i aluminium.
F-gazy - fakty
- Trzy grupy F-gazów: fluorowęglowodory (HFC), perfluorowęglowodory (PFC) oraz sześciofluorek siarki (SF 6 ). HFC mają największy wpływ na klimat
- F-gazy stanowią 2% całkowitej emisji gazów cieplarnianych w Uni Europejskiej, natomiast emisja F-gazów wzrosła o 60% od 1990 roku - w przeciwieństwie do wszystkich innych gazów cieplarnianych
-
Niektóre F-gazy, szczególnie HFC, ulegają bardzo szybkiemu rozkładowi, natomiast inne szczególnie takie jak PFC i SF 6 , mogą pozostać w atmosferze przez tysiące lat
- F-gazy znajdujące się w urządzenie i produktach można odzyskać i wykorzystać ponownie.